1استادیار و مدیر گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه امام صادقعلیه السلام
2دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه امام صادقعلیه السلام
تاریخ دریافت: 12 دی 1389،
تاریخ بازنگری: 07 بهمن 1389،
تاریخ پذیرش: 02 اردیبهشت 1390
چکیده
دفاع مشروع از دیرباز در میان مباحث حقوق کیفری مورد ابتلا و بحث بوده است به گونه‌ای که در تمامی‌نظام‌های حقوقی و در تمامی‌اعصار، آثار آن قابل مشاهده است؛ این مسأله مهم به مرور زمان از شکل ساده و اولیه خود خارج شده و به مناسبت تفکرات غالب بر علوم انسانی، دستخوش تغییراتی گشته و بر غنای آن افزوده شده است؛ امروزه تمامی‌مکاتب حقوقی در پذیرش اصل دفاع مشروع متفق القول هستند و این را می‌توان در وجود قواعد حقوقی دفاع مشروع در تمامی‌قوانین دریافت. علی رغم وفاق در پذیرش اصل دفاع مشروع، حدود و ثغور و شرایطی که طبق آن رفتار دفاعی مدافع، مشروع تلقی می‌گردد و همچنین ماهیت دفاع و تأثیر آن در مسئولیت کیفری، معمولاً در همه اعصار حقوق کیفری محل بحث و اختلاف بوده است و این بحث و نزاع به پربار و پخته شدن هرچه بیشتر این مفهوم حقوق کیفری انجامیده است؛ شاید بتوان ریشه این اختلاف نظر را در اختلاف مبانی دفاع یافت به این بیان که اصل دفاع بر اساس هر مبنایی که تجویز شود و مشروع تلقی گردد، در شرایط و ماهیت و اثر آن تأثیر می‌گذارد، بنابراین پرداختن به مبنای مشروعیت دفاع از جهت شناخت ماهیت، شرایط و اثر دفاع مهم و تأثیرگذار می‌نماید. بر این اساس در این پژوهش، مبانی فقهی مشروعیت دفاع از دل متون فقهی اصطیاد شده و بر اساس ادبیات و مفاهیم فقهی، تحلیل و تبیین خواهد گشت.
A Jurisprudential Analysis of the Foundations of Self Defense
نویسندگان [English]
hosain ali saadi1؛ Hosein Khodayar2
چکیده [English]
Self- defense has been one of the controversial topics among the issues of criminal law since the remote past. Its traces can be witnessed in all legal systems and in all ages. This important issue has developed and been enriched through the time due to the prevailing thought over humanities. Nowadays all the legal schools are unanimous in recognizing the principle of self defense. The existence of legal rules concerning self-defense is an evidence towards establishing this claim. In spite of the unanimity in recognition of this very principle, the conditions under which the defensive behavior is regarded legitimate are not elaborated. The nature of self-defense and its influence on criminal liability has also been under discussion and debate in all ages. This heated discussion has led to the development of this concept in criminal law. The root of these different points may be found in the difference in the foundations of defense. The very principle of defense regardless of its foundations influences its nature and conditions. Thus dealing with the foundation of the legitimacy of self-defense is influential and significant towards the conditions and effects of defense. The present article seeks to find the jurisprudential foundations of self-defense through the jurisprudential texts analyzing them based on jurisprudential concepts and literature.
ابتدای صفحه